Cep telefonları kansere neden olur mu?
|Yüksek doz iyonlaÅŸtırıcı radyasyon, vücuda deÄŸdiÄŸinde DNA hasarı yaparak kansere yol açabiliyor. Gamma, X ışınları ve mor ötesi yani ultraviyole ışınlar bu özelliktedir, yani tehlikeli radyasyon içermektedirler. Bu özellik, radyoterapi ve radyolojide kullanılan bazı cihazlarda var. Cep telefonu, mikrodalga radyo televizyon ise iyonize olmayan enerji taşıyorlar. Bu tür cihazların kanser oluÅŸturduÄŸuna dair elimizde kanıt yok. Mikro dalga ve cep telefonlarının deÄŸdikleri dokuda, ısıyı arttırdığı biliniyor ancak zararlı olduÄŸuna dair bulgu yoktur.Henüz zararlı olduklarına dair bir bulgu yok10 yıl öncesine kadar bazı araÅŸtırmalarda cep telefonunun özellikle beyin tümörleri ve akustik nörinom adı verilen beyindeki bir tümör cinsini tetiklediÄŸi ileri sürülmüştür. Ancak son yıllarda yapılan tüm araÅŸtırmalarda, cep telefonları ile kanser arasında baÄŸlantı bulunamamıştır. ABD Ulusal Toksikoloji Programı tarafından yapılan hayvan deneylerinde, yüksek derecede cep telefonu dalgalarına maruz bırakılan farelerin kanser riskinin artmadığı açıklandı. Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), 2008 ila 2019 yılları arasında hayvanlar ve insanlar üzerinde gerçekleÅŸtirdiÄŸi toplam 150 deney sonucunda, cep telefonunun kansere neden olduÄŸuna dair kanıt bulamadığını açıkladı. Danimarka’da yürütülen bir çalışmada, 358.000’den fazla cep telefonu abonesinden gelen fatura bilgilerini Danimarka Kanser Kayıt KuruluÅŸu, beyin tümör görülme sayısı ile karşılaÅŸtırıldı. Sonuçta 13 veya daha fazla yıldır cep telefonu abonesi olan kiÅŸilerde bile, cep telefonu kullanımı ile beyin tümörleri glioma, menenjiyom veya akustik nöroma insidansı arasında bir iliÅŸki gözlenmedi. İngiltere’de 800 bin kadın üzerinde yapılan araÅŸtırmada, cep telefonu kullanımının beyin tümörleri ve diÄŸer kanser türleri arasında baÄŸlantı saptanamadı.AraÅŸtırmalar manipüle edilmiÅŸ olabilir mi?Elbette bu kadar büyük paraların söz konusu olduÄŸu bir alanda, akla ilk gelen araÅŸtırmaların manipüle edilebileceÄŸi düşüncesidir. Ancak bu çalışmaların kalabalık sayıda bilim adamı tarafından yapıldığı düşünülürse, bunun çok mümkün olamayacağı tahmin edilebilir. Evet gerçekten de tüm bu bilgiler ışığında cep telefonu ve mikrodalga fırınlar masum olarak deÄŸerlendirilebilir. Ancak benim önerim, yine de dikkatli olmak gerektiÄŸi yönünde.Neden mi dikkat etmeliyiz?Unutmamalıdır ki; 1900 yıllarının başından itibaren giderek artan sigara tüketimine raÄŸmen, sigaranın kanser yaptığı 1940’lı yıllarda ilk kez kabul edildi. O tarihe kadar, sigara konusunda bilim adamları ciddi uyarılar yapmadılar. Birçok tarım ilacı, özellikle uzun yıllar kullanıldıktan sonra kanserojen ilan edildi. DDT (Böcek öldürücü zehirli bir madde) uzun yıllar güvenli ilan edilince, birçok kiÅŸi DDT’li ürünler yedikten sonra o da yasaklandı.Çocuklarda kullanımını sınırlandırın, telefonda konuÅŸmak yerineyse mesajlaşın!KiÅŸisel olarak, cep telefonlarının 30-40 yıl sonraki etkilerini ÅŸu anda bilmiyoruz. Özellikle kafa kemikleri ince olan geliÅŸme çağındaki çocuklarda, uzun yıllar sonra cep telefonu kullanımının nelere yol açacağını bilmek mümkün deÄŸil. Bu nedenlerle kiÅŸisel önerim; özellikle çocuklarda konuÅŸma süresini kısıtlamak, cihazı bedeninizden mümkün olduÄŸunca uzak tutmak yani hoparlörle görüşmek ve telefonu kulağınızdan en az 30-40 cm uzakta tutmanızdır. MesajlaÅŸmak ya da internet aracılığıyla görüşmek, daha az elektromanyetik dalgaya maruz bırakır.Kulaklık kullanmayı tercih edinCep telefonunun ‘iyi çektiÄŸi’ yerlerde kullanılması ve görüşmelerin mümkün olduÄŸunca kısa tutulması gereklidir. Yolculuk esnasında cihazın farklı baz istasyonlarına baÄŸlanma esnasında daha çok radyasyon yaydığı göz önüne alınarak telefon baÅŸ kısmında uzak olmalıdır. (hoparlör ya da kulaklık kullanılmalıdır) Günlük konuÅŸmalarda da mümkün olduÄŸunca, kulaklık ile konuÅŸmayı tercih etmekte fayda vardır.Geceleri cep telefonunuzu odanızın dışarısında tutun ya da kapatınSAR deÄŸeri düşük telefonları tercih etmeye çalışın. Gece cep telefonunuzu mümkünse yatak odanızın dışında tutun ya da kapatın. Cep telefonunun zararlı olduÄŸu kesin olan tek yer araba içi kullanımdır. Sürüş esnasında dikkat dağılmasına yol açan cep telefonları kaza oranını ciddi ÅŸekilde arttırmaktadır. Son araÅŸtırmalarda cep telefonu kullanımı, trafik kazalarının yüzde 60’ından sorumludur.Özetle; ileriki yıllarda ”ah keÅŸke” dememek için kendinizde ve özellikle çocuklarınızda cep telefonunu az ve dikkatli kullanın.
Bir önceki yazımız olan Bebeklerde egzama, astım habercisi olabilir başlıklı makalemizde DHA, Haber ve Sağlık hakkında bilgiler verilmektedir.