Radyasyona ve bazı kimyasallara maruziyet lösemi riskini artırabiliyor

Radyasyona ve bazı kimyasallara maruz kalmanın, kandaki beyaz kan hücrelerinde oluÅŸan kanser türü olan ve kan kanseri olarak bilinen lösemi riskini artırabildiÄŸi belirtildi.AA muhabirinin, SaÄŸlık Bakanlığı Halk SaÄŸlığı Genel Müdürlüğünden edindiÄŸi bilgiye göre, lösemi normalde farklı tiplerde kan hücrelerine dönüşecek olan hücrelerden köken alan kanserler olarak tanımlanıyor ve çocukluk çağında en sık görülen kanser türü olarak dikkati çekiyor.Dünya SaÄŸlık Örgütü (DSÖ) Uluslararası Kanser AraÅŸtırmaları Ajansı (IARC) verilerine göre, 2018 yılında dünyada 91 bin 463 vaka bildirildi. Bu haliyle çocukluk çağında görülen tüm kanserlerin üçte birini lösemi oluÅŸturuyor.Çocuklarda her yıl 300 bine yakın kanser görüldüğü dikkate alındığında, dünya genelinde her yıl görülecek lösemi olgu sayısının yaklaşık 100 bin olduÄŸu deÄŸerlendiriliyor.Türkiye’de Türk Pediatrik Onkoloji Grubu (TPOG) ve Türk Pediatrik Hematoloji DerneÄŸi (TPHD) 2009-2019 verilerine göre, tüm çocukluk çağı kanserlerinin yüzde 25,7’sini, SaÄŸlık Bakanlığı verilerine göre de tüm çocukluk çağı kanser vakalarının yüzde 32,3’ünü lösemi oluÅŸturuyor.’Çocukluk çağı lösemileri yüzde 80 oranında tedavi edilebiliyor’ÇoÄŸu çocukta belirti vermeden önce, löseminin erken teÅŸhisi için yaygın olarak kullanımı önerilen bir kan tetkiki veya diÄŸer tarama testleri bulunmuyor. Çocukların doktora gitmesini saÄŸlayacak belirtilere yol açtığında çocukluk çağı lösemilerine sıklıkla tanı konabiliyor. BaÅŸvuru sonrasında hekimler tanı koyma sürecinde lösemiye iÅŸaret edebilecek kan testlerini uyguluyor. Lösemileri erken saptamanın en iyi yolunun, söz konusu hastalığın olası belirtilerinin gözden kaçırılmaması olduÄŸu belirtiliyor.Lösemi riskinin yüksek olduÄŸu bilinen çocuklarda (Li-Fraumeni sendromu veya Down sendromu gibi) birçok hekim durumu yakından takip ederek, düzenli tıbbi kontrolleri sürdürüyor ve şüphe uyandıran hallerde ilave baÅŸka testler öneriliyor.Lösemi, kansızlık (anemi), enfeksiyonlara yatkınlık, sık sık hastalanma, yüksek ateÅŸ, burun, diÅŸ eti, cilt altı gibi çeÅŸitli kanamalar, ciltte sık sık çürük oluÅŸumu, kesik oluÅŸtuÄŸunda kanamanın güçlükle durdurulması, iÅŸtahsızlık, kilo kaybı, dalak veya karaciÄŸerde büyüme, lenf düğümlerinde ÅŸiÅŸlikler, halsizlik, solukluk, çabuk yorulma, çarpıntı, kemik ve eklemlerde aÄŸrılar, ÅŸiÅŸlik ve hareket kısıtlığı gibi belirtilerle kendini gösteriyor.Tanı, hastanın ÅŸikayet ve muayene bulguları deÄŸerlendirilirken lösemi ihtimalinin göz önünde bulundurulmasına dayanıyor ve lösemi şüphesi sonrasında yapılacak kan testleri ile tanı netleÅŸtiriliyor. Ardından kemik iliÄŸi biyopsisi, özel kan testleri ve genetik testler uygulanıyor.Çocukluk çağı lösemileri yüzde 80 oranında tedavi edilebiliyor. Hastalık, Türkiye’de de baÅŸarı ile tedavi edilebiliyor ve tedavi baÅŸarısı diÄŸer ülkelerden farklılık göstermiyor.Çocuklarda lösemi tedavisi devletin güvencesinde ücretsiz yapılıyorÄ°laç tedavisi (kemoterapi), ışın tedavisi (radyoterapi), bağışıklık sistemini güçlendirme tedavisi (immünoterapi) ve kemik iliÄŸi nakli baÅŸlıca tedavi yöntemleri olarak yer alıyor.Çocuklarda lösemi tedavisi devletin güvencesi altında olup, ücretsiz yapılıyor.Türkiye’de lösemili çocuklara yapılan tüm harcamalar kurum kimliÄŸi ya da statüsü gözetilmeksizin (devlet hastanesi, üniversite hastanesi veya özel hastanelerde) karşılanıyor ve geri ödeme kapsamında bulunuyor. Bunun yanı sıra tedavinin gerektirdiÄŸi tüm ilaçlar ve kemik iliÄŸi nakli dahil tüm tedavi giderleri devlet tarafından karşılanıyor.Çocukluk çağı lösemilerinin, yaÅŸam tarzı ve çevre ile ilgili olası sebeplerinin çok az olduÄŸu belirtiliyor. Bununla birlikte, çevresel risk faktörü olarak radyasyona ve bazı kimyasallara maruz kalmanın lösemi riskini artırabildiÄŸi biliniyor.Uluslararası Kanser AraÅŸtırmaları Ajansı (IARC) radyo frekans alanlarını, cep telefonu kullanıcıları arasında beyin tümörleri için olası bir risk artışına ve çocukluk dönemi lösemisi konusunda bulgulara dayanarak ‘insanlarda şüpheli kanserojen’ olarak sınıflandırıyor. Bu nedenle, çocukların cep telefonu kullanmasına izin verilmemesinin önemine iÅŸaret ediliyor.

Bir önceki yazımız olan 'Deprem çocuklarda ve bebeklerde depresyona neden olabilir' başlıklı makalemizde Çocuk, Deprem ve Depresyon hakkında bilgiler verilmektedir.