Salgın karşısında toplumun bir kesiminde zamanla ruh hali değişti

Türkiye’de koronavirüs vakasının ilk kez tespit edilmesini takiben vatandaÅŸların bu konuya iliÅŸkin farkındalık düzeylerini, endiÅŸelerini, deÄŸiÅŸen davranışlarını ortaya koyuyor ve hükümetin bu konudaki politika ve uygulamalarının kamuoyundaki yansımalarını düzenli olarak takip ediyor. AraÅŸtırmanın 12. Döneminden verilerle hazırlanan derlemede Toplumun EndiÅŸe Düzeyi, Maske Kullanımına Bakışı ve YKS Gündemiyle ilgili olarak kamuoyunun nabzı tutuldu.Salgın Karşısında EndiÅŸeli mi Yoksa Rahat mıyız?Ipsos Koronavirüs Salgını ve Toplum Kamuoyu AraÅŸtırmasından elde edilen verilere göre; VatandaÅŸların yarısından fazlası (%56) salgının ilk döneminden bu yana endiÅŸeli ruh halini sürdürüyor. Tam tersine ilk günden bu yana rahat hissedenler çok daha küçük bir kesim (%7). Toplumun bir kesiminin ise zamanla ruh hali deÄŸiÅŸmiÅŸ. Her 4 kiÅŸiden 1’i (%27) endiÅŸelerinden zaman içinde sıyrılıp rahatlarken, ilk dönemdeki rahatlığın yerine endiÅŸeli ruh haline büründüklerini söyleyenlerin oranı %10 seviyesinde.’Herkes Maske Taksın!’NormalleÅŸme sürecinin vaka ve ölüm sayılarında artışa neden olup ikinci dalganın yaÅŸanabileceÄŸine dair toplumda ciddi bir endiÅŸe var. Bu çerçevede salgınla mücadele kapsamında 45 ilde maske takma zorunluluÄŸu getirilmesini vatandaÅŸlar doÄŸru buluyor.Bu görüşün altında, diÄŸer vatandaÅŸların aldığı bireysel önlemlerin yetersiz olduÄŸu ve dolayısıyla bu tür kamusal tedbirlere ihtiyaç olduÄŸu düşüncesi de yer alıyor.Koronavirüsten korunmak için maske kullanımına dair sadece devletlerin aldığı kararlar farklılık göstermiyor, aynı zamanda Dünya SaÄŸlık Örgütü, Amerika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) gibi kuruluÅŸların da tavsiyeleri zaman için deÄŸiÅŸiklik gösterdi. Bu kuruluÅŸların bugünkü tavsiyesi bireylerin cerrahi maske veya kumaÅŸ maske kullanmaları yönünde, yüz solunum maskelerinin saÄŸlık uzmanlarına bırakılması gerektiÄŸi vurgulanıyor. Cerrahi maske, bugün ülkemizde virüsten korunmak için toplumda en yaygın kullanılan maske (%80). Cerrahi maskeyi, %13 ile kumaÅŸ maske ve %5 ile N95 gibi yüz solunum maskeleri takip ediyor. Uzmanlar tarafından tek kullanımlık olan bu maskelerin uzun saatler veya ertesi gün kullanılmaması tavsiye ediliyor. Bireylere tek kullanımlık bu maskeleri ne kadar süre kullandıkları sorulduÄŸunda büyük çoÄŸunluk sadece bir gün kullandıklarını beyan ediyor. Ancak toplumun 1/5’inin tekrar kullanmak üzere maskesini sakladığını görülüyor.KumaÅŸ maskelerin virüsten yeteri kadar koruma saÄŸlayıp saÄŸlamadığına dair farklı kurumaların farklı beyanları oldu. Her ne kadar son dönemde saÄŸlık kuruluÅŸları vatandaÅŸları kumaÅŸ maskeye yönlendirse de vatandaÅŸların kumaÅŸ maskeyi yaygın kullanmamasının bir nedeni de bu kafa karışıklığı olabilir. Tek kullanımlık maskelerin yarattığı çevre kirliliÄŸi ise baÅŸlı başına bir konu.Türkiye’de maske kullanmanın artık bir norm haline geldiÄŸini söylenebilir. Salgının 3. haftasından itibaren maske kullanımı çok yaygınlaÅŸtı. Bugün salgından korunmak için maske kullananların oranı %98 seviyesinde.Öte yandan farklı okazyonlarda maske kullanımı sorgulandığında maskeyi her zaman kullanmadığını beyan edenlerin oranı %25’lere kadar yükseliyor. Her zaman maske kullanmayanların temel gerekçesi maske kullanmayı fiziksel olarak zor bulmak (%35). Bu gerekçeyi, maskenin ücretli olması, pahalı olması, ücretsiz temin edememek gibi gerekçeler takip ediyor (%24). Sosyal mesafenin korunduÄŸu için maskeye ihtiyaç duymamak da dile getirilen gerekçeler arasında yer alıyor.Maskenin koruyucu olduÄŸuna inanmadığı için maske kullanmayanların oranı ise %8 ile sınırlı.Daha önce 20-21 Haziran tarihlerinde yapılması planlanan YKS diÄŸer bir ifadeyle üniversite sınavı salgın nedeniyle YÖK tarafından 25-26 Temmuz tarihlerine ertelenmiÅŸti. NormalleÅŸme takvimi kapsamında sınav tarihinde tekrar deÄŸiÅŸiklik yapılarak 27-28 Haziran tarihlerinde yapılmasına karar verildi. Ipsos’un Koronavirüs Salgını ve Toplum Kamuoyu araÅŸtırmasının son döneminde; 2.5 milyona yakın öğrencinin gireceÄŸi üniversite sınavının bu tarihte yapılması konusunda genel kamuoyunun görüşü alındı. Toplumun %59’u sınavın bu tarihte yapılmasını yanlış bulduÄŸunu ifade etti. DoÄŸru bulanların oranı ise %27 ile sınırlı kaldı.Sınav esnasında maske kullanımı, sınav salonuna giriÅŸte ve sınav esnasında sosyal mesafeye uyulması, sınav salonun dezenfekte edilmesi gibi kuralların toplumda gençler adına hissedilen endiÅŸeyi ancak kısmen azalttığı söylenebilir. Bu soruya verilen cevabı, gençlerin salgın nedeniyle psikolojik olarak sınava hazır olmadığı ve salgın devam ederken sınav yapılmasının doÄŸru görülmediÄŸi ÅŸeklinde yorumlamak mümkün.

Bir önceki yazımız olan Bingöl'de de maske takmak zorunlu hale getirildi başlıklı makalemizde Bingöl, Bingöl Valiliği ve Haber hakkında bilgiler verilmektedir.